Giải Đáp A-Z: Tiện Gia Công Được Những Loại Bề Mặt Nào?

Cập nhật lần cuối 2 Tháng 10, 2025 bởi Nguyễn Minh Triệu

Phương pháp tiện là một trong những kỹ thuật gia công cơ khí nền tảng và phổ biến nhất, là trái tim của ngành sản xuất chi tiết máy dạng tròn xoay. Với khả năng tạo ra vô số sản phẩm có hình dạng phức tạp với độ chính xác cao, tiện CNC đóng vai trò không thể thiếu. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn thắc mắc về giới hạn và khả năng của công nghệ này.

Vậy cụ thể, tiện gia công được những loại bề mặt nào?

Trong bài viết này, đội ngũ kỹ sư của Minh Triệu sẽ cung cấp câu trả lời chi tiết và đầy đủ nhất, dựa trên kinh nghiệm thực tế gia công hàng ngàn sản phẩm. Hãy cùng khám phá từ những bề mặt cơ bản nhất đến các biên dạng phức tạp đòi hỏi kỹ thuật cao.

Tiện (Turning) là gì? Nguyên lý hoạt động cơ bản

Hiểu một cách đơn giản, tiện là phương pháp gia công cắt gọt vật liệu. Nguyên lý hoạt động cốt lõi của nó là phôi (chi tiết cần gia công) sẽ quay tròn quanh một trục, trong khi dao cắt sẽ chuyển động tịnh tiến (di chuyển theo đường thẳng) để loại bỏ vật liệu thừa và tạo ra hình dạng mong muốn.

Chính nhờ nguyên lý “Phôi quay – Dao tịnh tiến” này mà tiện trở thành phương pháp không thể thay thế để tạo ra các chi tiết máy có dạng tròn xoay, từ những con bu lông đơn giản đến những trục máy phức tạp.

8+ Loại bề mặt phổ biến nhất được tạo ra bằng phương pháp tiện

Qua nhiều năm kinh nghiệm thực chiến tại nhà máy ở KCN Lai Xá, Hà Nội, chúng tôi đã tổng hợp lại những loại bề mặt phổ biến nhất mà công nghệ tiện có thể tạo ra một cách hoàn hảo.

Bảng Tóm Tắt Các Loại Bề Mặt Gia Công Tiện

Loại Bề Mặt	Mô Tả Ngắn Gọn	Ứng Dụng Phổ Biến
Bề mặt trụ ngoài	Bề mặt hình trụ bên ngoài, trơn hoặc bậc.	Trục máy, chốt, con lăn.
Bề mặt trụ trong	Bề mặt hình trụ bên trong (lỗ).	Bạc lót, lòng xi-lanh.
Bề mặt côn	Bề mặt hình nón cụt.	Đầu côn trục, chi tiết lắp ghép.
Bề mặt đầu (vai)	Bề mặt phẳng, vuông góc với tâm quay.	Mặt bích, vai trục.
Bề mặt ren	Các đường ren xoắn ốc.	Bu lông, đai ốc, trục vít.
Bề mặt định hình	Bề mặt có biên dạng cong phức tạp.	Tay nắm, chi tiết trang trí.
Rãnh & Cắt đứt	Tạo rãnh hoặc cắt rời chi tiết.	Rãnh lắp phanh, rãnh gioăng.
Bề mặt nhám	Bề mặt có vân quả trám để tăng ma sát.	Tay nắm dụng cụ, núm vặn.

Bề mặt trụ ngoài (Tiện trụ trơn & Tiện trụ bậc)

Mô tả: Đây là bề mặt bên ngoài của các chi tiết hình trụ, và là ứng dụng cơ bản nhất của tiện. Nó bao gồm tiện trụ trơn (chi tiết có một đường kính duy nhất) và tiện trụ bậc (chi tiết có nhiều đoạn trụ với các đường kính khác nhau).

Ứng dụng thực tế: Trục động cơ, trục khuỷu, các loại chốt, pin, cốt máy, con lăn…

Ví dụ thực tế: Gần đây, Minh Triệu đã gia công hàng loạt trục động cơ cho đối tác trong ngành sản xuất quạt công nghiệp, yêu cầu dung sai đường kính chỉ ±0.01mm.

Bề mặt trụ trong (Tiện lỗ & doa lỗ)

Mô tả: Là việc gia công bề mặt bên trong của một chi tiết (lỗ). Bằng cách đưa dao vào bên trong phôi, chúng ta có thể mở rộng một lỗ có sẵn (tiện lỗ) hoặc tạo ra các lỗ bậc với đường kính khác nhau.

Ứng dụng thực tế: Bạc lót, lòng xi-lanh, các loại ống nối, vỏ động cơ…

Ví dụ thực tế: Dự án tiêu biểu: Gia công lô bạc lót bằng đồng cho hệ thống máy ép thủy lực, đảm bảo độ đồng tâm và độ nhẵn bề mặt cao.

Bề mặt côn (Tiện côn ngoài & Tiện côn trong)

Mô tả: Là bề mặt có đường kính thay đổi một cách đều đặn theo chiều dài trục, tạo thành hình nón cụt. Máy tiện CNC có thể dễ dàng tạo ra các góc côn chính xác theo bản vẽ kỹ thuật.

Ứng dụng thực tế: Đầu côn của trục máy, các chi tiết lắp ghép côn, lỗ côn trong van công nghiệp…

Bề mặt đầu và vai trục (Tiện mặt đầu)

Mô tả: Là quá trình gia công để tạo ra một bề mặt phẳng, vuông góc tuyệt đối với tâm quay của phôi. Thao tác này thường được dùng để làm phẳng mặt đầu của chi tiết hoặc tạo ra các “vai” vuông góc trên trục bậc.

Ứng dụng thực tế: Mặt bích, vai trục, mặt đầu của mọi chi tiết tròn xoay để đảm bảo độ phẳng và kích thước chiều dài.

Bề mặt ren (Tiện ren ngoài & Tiện ren trong)

Mô tả: Một trong những ứng dụng quan trọng nhất của tiện là tạo ra các đường ren xoắn ốc. Máy tiện CNC có thể gia công nhiều loại ren tiêu chuẩn (Metric, Inch) và phi tiêu chuẩn với bước ren và biên dạng chính xác.

Ứng dụng thực tế: Bu lông, đai ốc, trục vít me, các chi tiết ghép nối bằng ren.

Ví dụ thực tế: Chúng tôi đã hoàn thành đơn hàng 10,000 trục vít me cho một đối tác sản xuất băng tải công nghiệp, với yêu cầu bước ren chính xác tuyệt đối theo tiêu chuẩn ISO.

Bề mặt định hình (Tiện chép hình, tiện bằng dao định hình)

Mô tả: Đây là những bề mặt có biên dạng cong phức tạp. Để làm được điều này, người ta sử dụng dao có hình dạng đặc biệt (dao định hình) hoặc lập trình quỹ đạo chạy dao phức tạp trên máy CNC.

Ứng dụng thực tế: Tay nắm cửa, các chi tiết trang trí, quả cầu, các khớp nối cầu…

Rãnh và bề mặt cắt đứt (Tiện rãnh & Cắt đứt)

Mô tả: Thao tác này sử dụng dao tiện chuyên dụng để tạo ra các rãnh (vuông, tròn, rãnh thoát dao…). Cuối cùng, thao tác cắt đứt được thực hiện để tách chi tiết đã hoàn thiện ra khỏi phôi.

Ứng dụng thực tế: Rãnh lắp phanh (phe), rãnh thoát dao khi tiện ren, rãnh lắp gioăng O-ring…

Bề mặt nhám (Đánh nhám/lăn nhám)

Mô tả: Đây là một kỹ thuật đặc biệt, sử dụng bánh lăn nhám ép vào bề mặt phôi đang quay để tạo ra các vân chéo hình quả trám. Bề mặt này giúp tăng độ ma sát, dễ dàng cầm nắm.

Ứng dụng thực tế: Tay nắm của các loại dụng cụ (kìm, tuốc nơ vít), núm vặn trên thiết bị điện tử…

Minh Triệu – Chuyên Gia Công Tiện CNC Chính Xác Mọi Bề Mặt

Với nền tảng là xưởng sản xuất hiện đại đặt tại Số 3, lô 5, Khu Công Nghiệp Lai Xá, Kim Chung, Hoài Đức, Hà Nội, Minh Triệu tự tin là một công ty gia công cơ khí chính xác làm chủ công nghệ tiện CNC.

Chúng tôi hiểu rằng, mỗi chi tiết dù là nhỏ nhất đều đóng vai trò quan trọng trong một cỗ máy lớn. Vì vậy, chúng tôi cam kết:

• Năng lực đa vật liệu: Gia công thành thạo trên nhiều loại vật liệu như Thép, Inox, Nhôm, Đồng, và các loại Nhựa kỹ thuật.
• Chất lượng vượt trội: Đảm bảo độ chính xác cao, dung sai nhỏ, độ bóng bề mặt theo đúng yêu cầu khắt khe của bản vẽ.
• Quy trình chuyên nghiệp: Đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm trực tiếp giám sát, cùng quy trình kiểm soát chất lượng (QC) nghiêm ngặt từ đầu vào đến đầu ra.
• Linh hoạt trong sản xuất: Nhận gia công từ đơn chiếc, hàng mẫu cho đến sản xuất hàng loạt với tiến độ và chất lượng ổn định.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

Sự khác biệt chính giữa tiện và phay là gì?

Cách phân biệt đơn giản nhất:

• Tiện: Phôi quay, dao đứng yên hoặc di chuyển tịnh tiến. Dùng để gia công chi tiết dạng tròn xoay.
• Phay: Dao quay, phôi đứng yên hoặc di chuyển theo các trục. Dùng để gia công các bề mặt phẳng, rãnh, hốc, biên dạng phức tạp.

Vật liệu nào Minh Triệu có thể gia công tiện?

Chúng tôi có kinh nghiệm gia công trên hầu hết các vật liệu phổ biến, bao gồm: thép carbon, thép hợp kim, inox (SUS304, 316), nhôm (A6061, A7075), đồng, và các loại nhựa kỹ thuật (POM, PE, Teflon).

Thời gian gia công một đơn hàng là bao lâu?

Thời gian phụ thuộc vào độ phức tạp của chi tiết, số lượng và yêu cầu vật liệu. Hãy gửi bản vẽ cho chúng tôi qua email hoặc Zalo, đội ngũ kỹ thuật của Minh Triệu sẽ phản hồi báo giá và tiến độ dự kiến trong thời gian sớm nhất.

Liên Hệ Để Nhận Tư Vấn Và Báo Giá Gia Công Tiện

Quý khách hàng đang có nhu cầu gia công các chi tiết cơ khí? Đừng ngần ngại, hãy liên hệ ngay với đội ngũ chuyên gia của Minh Triệu để được tư vấn giải pháp tối ưu và nhận báo giá nhanh chóng, cạnh tranh.

• Công ty TNHH Thương Mại Và Sản Xuất Minh Triệu
• Nhà máy: Số 3, lô 5, Khu Công Nghiệp Lai Xá, Kim Chung, Hoài Đức, Hà Nội
• Văn phòng: 52/346 Thiên Lôi, Vĩnh Niệm, Lê Chân, Hải Phòng
• Hotline: +84 886 151 688
• Whatsapp/Line: +84 886 151 688
• Email: business@minhtrieu.vn

Kết bài

Như vậy, có thể thấy phương pháp tiện cực kỳ linh hoạt và mạnh mẽ, có khả năng tạo ra gần như mọi loại bề mặt tròn xoay mà ngành công nghiệp yêu cầu. Tại Minh Triệu, chúng tôi không chỉ cung cấp một dịch vụ gia công, chúng tôi mang đến một giải pháp toàn diện về cơ khí chính xác. Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để biến bản vẽ của bạn thành hiện thực.