Dao Tiện Lỗ Là Gì? Hướng Dẫn Kỹ Thuật Chọn Dao & Giải Pháp Gia Công Tối Ưu

Cập nhật lần cuối 8 Tháng 12, 2025 bởi Nguyễn Minh Triệu

Trong gia công cơ khí chính xác, tiện lỗ (Internal Turning) luôn được xem là một trong những nguyên công thách thức nhất. Khác với tiện ngoài, tiện lỗ bị hạn chế về không gian thoát phoi và chiều dài dao treo (overhang) lớn, dẫn đến nguy cơ rung động và giảm chất lượng bề mặt.

Tại Minh Triệu – công ty gia công cơ khí chính xác chuyên nghiệp, với kinh nghiệm vận hành hàng loạt máy CNC tại nhà máy KCN Lai Xá (Hà Nội), chúng tôi hiểu rằng việc lựa chọn dao tiện lỗ phù hợp quyết định đến 80% sự thành bại của đơn hàng. Bài viết này sẽ cung cấp kiến thức chuyên sâu giúp bạn chọn đúng loại dao và giải pháp gia công hiệu quả nhất.

1. Dao tiện lỗ là gì? Tại sao cần lựa chọn kỹ lưỡng?

Dao tiện lỗ (tên tiếng Anh: Internal Turning Tool hoặc Boring Bar) là dụng cụ cắt gọt dùng để mở rộng đường kính lỗ hoặc tạo hình profile bên trong chi tiết trên máy tiện.

Hình 1: Cấu tạo cơ bản của dao tiện lỗ gồm cán dao (Shank) và mảnh cắt (Insert).

Cấu tạo cơ bản bao gồm:

• Cán dao (Shank/Bar): Phần thân kẹp vào đài dao, chịu lực chính.
• Mảnh dao tiện (Insert): Phần trực tiếp cắt gọt vật liệu. Việc chọn đúng lớp phủ và bẻ phoi của insert là cực kỳ quan trọng.

Do đặc thù dao phải đưa sâu vào trong lòng phôi, cán dao chịu mô-men uốn rất lớn. Nếu chọn sai loại cán hoặc chế độ cắt, hiện tượng rung động (chatter) sẽ xảy ra, làm gãy insert và hỏng bề mặt chi tiết.

2. Phân loại các dòng dao tiện lỗ phổ biến hiện nay

Để tối ưu hóa chi phí và hiệu suất, việc phân loại dao dựa trên vật liệu chế tạo cán là quan trọng nhất.

2.1. Cán dao thép (Steel Shank)

Đây là loại phổ biến nhất trong các xưởng cơ khí.

• Đặc điểm: Chế tạo từ thép hợp kim, độ đàn hồi tương đối.
• Ứng dụng: Dùng cho các lỗ có chiều sâu ngắn đến trung bình.
• Tỷ lệ L/D khuyến nghị: Tối đa 3x (Chiều dài nhô ra gấp 3 lần đường kính cán).
• Ưu điểm: Chi phí thấp.

2.2. Cán dao Carbide (Carbide Shank)

Khi chiều sâu lỗ lớn hơn, cán thép sẽ bị võng. Lúc này, cán Carbide là giải pháp thay thế.

• Đặc điểm: Chế tạo từ hợp kim Carbide có độ cứng vững cao gấp 3 lần thép (Mô-đun đàn hồi cao).
• Ứng dụng: Gia công lỗ sâu trung bình.
• Tỷ lệ L/D khuyến nghị: Lên tới 5x – 7x.
• Ưu điểm: Giảm rung tốt, cho phép tăng chế độ cắt.

2.3. Dao tiện lỗ chống rung (Anti-vibration / Damped Bar)

Đây là “vũ khí hạng nặng” trong gia công lỗ sâu.

• Đặc điểm: Bên trong thân dao rỗng có chứa cơ cấu giảm chấn (thường là dầu và khối lượng nặng di chuyển ngược chiều rung động).
• Ứng dụng: Các chi tiết ống dầu khí, xy lanh thủy lực dài.
• Tỷ lệ L/D khuyến nghị: 7x – 14x, thậm chí cao hơn.

💡 Góc tư vấn nhanh: Bạn chưa chắc chắn loại cán nào phù hợp với bản vẽ chi tiết của mình? Đừng lãng phí tiền mua thử. 👉 Gửi bản vẽ qua Zalo 0886 151 688 để kỹ thuật viên Minh Triệu tính toán và tư vấn miễn phí trong 5 phút.

3. Các tiêu chí vàng khi chọn dao tiện lỗ (Chuẩn Engineering)

Để tránh sai hỏng, kỹ sư cần tuân thủ các quy tắc sau:

3.1. Quy tắc đường kính cán dao

Luôn chọn cán dao có đường kính lớn nhất có thể chui lọt lỗ và chiều dài ngắn nhất có thể.

• Đường kính càng lớn -> Càng cứng vững.
• Chiều dài càng ngắn -> Càng ít rung.

3.2. Lựa chọn Góc cắt và Insert

• Góc tiếp xúc (Entering Angle): Nên chọn góc gần 90 độ (ví dụ dao tiện lỗ cán S-SCLCR dùng insert CCMT) để lực cắt hướng dọc trục (hướng vào mâm cặp), giảm lực hướng kính gây cong dao.
• Bán kính mũi dao (Nose Radius):
  • Bán kính nhỏ (0.2, 0.4mm): Giảm lực cắt, giảm rung, nhưng độ bóng thấp và mòn nhanh.
  • Bán kính lớn (0.8, 1.2mm): Cứng vững hơn nhưng dễ gây rung nếu máy yếu.

3.3. Hệ thống tưới nguội (Coolant)

Trong tiện lỗ, phoi rất dễ bị kẹt. Nên ưu tiên dùng cán dao có lỗ tưới nguội xuyên tâm (Internal Coolant) để áp lực nước đẩy phoi ra ngoài, tránh làm xước bề mặt đã gia công.

4. Khắc phục các lỗi thường gặp: Rung động và Kẹt phoi

Trong quá trình thực hiện các đơn hàng gia công cơ khí chính xác theo yêu cầu cho khách hàng tại Hải Phòng và Hà Nội, Minh Triệu thường gặp và xử lý 2 vấn đề sau:

Vấn đề 1: Rung động (Chatter)

• Dấu hiệu: Tiếng rít lớn chói tai, bề mặt chi tiết có vân sóng.
• Giải pháp:
  • Giảm chiều sâu cắt (Depth of cut).
  • Tăng lượng chạy dao (Feed rate) nhẹ để dao “cắn” vào phôi ổn định hơn.
  • Sử dụng dao có góc cắt dương (Positive insert) để cắt nhẹ hơn.

Vấn đề 2: Kẹt phoi

• Dấu hiệu: Phoi dây dài, quấn quanh cán dao hoặc kẹt trong lỗ làm xước bề mặt.
• Giải pháp: Thay đổi loại chip breaker chuyên dụng. Với tiện lỗ, ưu tiên chip bẻ phoi vụn. Tăng áp lực nước làm mát tối đa.

5. Tại sao nên chọn Minh Triệu cho nhu cầu Cơ khí & Tự động hóa?

Không chỉ là đơn vị thương mại, Minh Triệu là một nhà sản xuất thực chiến. Chúng tôi hiểu rõ từng con dao, mảnh chíp vì chúng tôi sử dụng chúng hàng ngày.

Lý do đối tác tin tưởng lựa chọn Minh Triệu:

1. Năng lực gia công chính xác: Nhà máy tại KCN Lai Xá trang bị hệ thống máy tiện CNC hiện đại, xử lý tốt các chi tiết lỗ sâu, dung sai chặt chẽ.
2. Giải pháp toàn diện: Tư vấn giải pháp dao cụ tối ưu nhất giúp giảm Cycle time và chi phí dao (Tool cost).
3. Hỗ trợ nhanh chóng: Văn phòng tại cả Hà Nội và Hải Phòng, sẵn sàng xử lý sự cố 24/7.

Liên hệ tư vấn & Báo giá

Quý khách hàng cần mua dao tiện lỗ hoặc tìm đối tác gia công cơ khí? Liên hệ ngay với Minh Triệu:

CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VÀ SẢN XUẤT MINH TRIỆU

• 📍 Nhà máy: Số 3, lô 5, Khu Công Nghiệp Lai Xá, Kim Chung, Hoài Đức, Hà Nội
• 📍 Văn phòng: 52/346 Thiên Lôi, Vĩnh Niệm, Lê Chân, Hải Phòng
• 📞 Hotline / Zalo: +84 886 151 688
• 📧 Email: business@minhtrieu.vn