Hướng Dẫn Toàn Diện Về An Toàn Khi Sử Dụng Máy Tiện

Cập nhật lần cuối 3 Tháng 10, 2025 bởi Nguyễn Minh Triệu

Máy tiện được ví như “trái tim” của ngành gia công cơ khí chính xác, là thiết bị không thể thiếu trong mọi nhà xưởng. Tuy nhiên, song hành cùng khả năng tạo ra những sản phẩm có độ tinh xảo cao, máy tiện cũng ẩn chứa nhiều rủi ro nguy hiểm nếu người vận hành chủ quan, thiếu kiến thức về an toàn. Một sai lầm nhỏ cũng có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường.

Thấu hiểu điều đó, chúng tôi đã biên soạn bài viết này như một cẩm nang toàn diện, cung cấp đầy đủ nội quy, quy trình vận hành và các biện pháp phòng tránh tai nạn khi sử dụng máy tiện.

Hãy cùng chúng tôi trang bị những kiến thức quan trọng này để bảo vệ bản thân và đồng nghiệp.

Tại Sao Phải Đặt An Toàn Khi Sử Dụng Máy Tiện Lên Hàng Đầu?

Trong một xưởng sản xuất chuyên nghiệp, an toàn không phải là một lựa chọn, mà là một yêu cầu bắt buộc. Việc ưu tiên an toàn khi vận hành máy tiện mang lại những lợi ích thiết thực:

• Bảo vệ tài sản quý giá nhất: Trên hết, đó là sức khỏe và tính mạng của người vận hành. Tuân thủ quy tắc an toàn giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ xảy ra tai nạn thương tâm.
• Giảm thiểu chi phí và tổn thất: Tai nạn lao động không chỉ gây thiệt hại về người mà còn làm hư hỏng máy móc, phế phẩm vật liệu và gián đoạn sản xuất, gây ra những tổn thất tài chính không hề nhỏ.
• Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm: Khi làm việc trong một môi trường an toàn, người vận hành sẽ có tâm lý thoải mái, tập trung cao độ hơn, từ đó tạo ra các sản phẩm đạt chất lượng và tiến độ đề ra.
• Xây dựng văn hóa làm việc chuyên nghiệp: Một doanh nghiệp đề cao sự an toàn thể hiện sự tôn trọng đối với người lao động, góp phần xây dựng một môi trường làm việc tích cực, gắn kết và bền vững.

Nội Quy An Toàn Khi Sử Dụng Máy Tiện Bắt Buộc Phải Tuân Thủ

Đây là những quy tắc “vàng” mà bất kỳ ai làm việc với máy tiện, từ người mới vào nghề đến kỹ sư lâu năm, đều phải ghi nhớ và tuân thủ tuyệt đối.

Công tác chuẩn bị – Trước khi vận hành

Sự chuẩn bị kỹ lưỡng là bước đầu tiên để đảm bảo một ca làm việc an toàn.

Trang bị bảo hộ cá nhân (PPE): Mặc quần áo bảo hộ gọn gàng, không luộm thuộm. Đi giày bảo hộ có mũi thép. Luôn luôn đeo kính bảo hộ để chống phoi bắn.

Lưu ý quan trọng sống còn:

• TUYỆT ĐỐI KHÔNG đeo găng tay vải khi tiện, vì găng tay rất dễ bị cuốn vào mâm cặp.
• Tháo bỏ toàn bộ trang sức như nhẫn, đồng hồ, vòng tay.
• Nếu tóc dài, phải búi hoặc buộc gọn gàng bên trong mũ bảo hộ.

Kiểm tra máy móc: Đảm bảo các tấm chắn phoi, bộ phận che chắn dây curoa và các cơ cấu truyền động khác ở đúng vị trí và hoạt động tốt. Kiểm tra hệ thống điện, hệ thống bôi trơn và sự chắc chắn của mâm cặp.

Kiểm tra khu vực làm việc: Sàn nhà phải sạch sẽ, khô ráo, không có dầu mỡ hay vật cản. Đảm bảo khu vực có đủ ánh sáng để quan sát rõ ràng.

Các quy tắc an toàn – Trong khi vận hành

Luôn giữ sự tập trung cao độ vào công việc, không lơ là, không sử dụng điện thoại hay nói chuyện riêng.

Tuyệt đối không rời khỏi vị trí khi máy vẫn đang hoạt động, dù chỉ trong giây lát.

Không dùng tay, gậy gỗ hay bất kỳ vật gì để cố gắng hãm trục chính hoặc mâm cặp đang quay. Hãy để máy tự dừng lại.

Sử dụng dụng cụ chuyên dụng như que móc có tay cầm an toàn để gạt phoi. Không bao giờ dùng tay trần để dọn phoi, kể cả khi phoi đã nguội.

Không được tiến hành đo đạc, kiểm tra chi tiết hoặc điều chỉnh dao khi máy đang chạy.

Nếu nghe thấy âm thanh lạ từ máy hoặc phát hiện bất kỳ sự cố bất thường nào, hãy nhấn nút dừng khẩn cấp và ngắt nguồn điện ngay lập tức.

Hoàn tất công việc – Sau khi vận hành

Trước khi tắt máy, hãy lùi dao ra khỏi vùng làm việc an toàn.

Tắt máy bằng nút điều khiển, sau đó ngắt hoàn toàn nguồn điện tại aptomat tổng.

Chờ cho máy dừng quay hoàn toàn mới tiến hành tháo chi tiết.

Vệ sinh máy sạch sẽ, thu dọn phoi vào đúng nơi quy định và sắp xếp gọn gàng dụng cụ, khu vực làm việc.

Quy Trình Vận Hành Máy Tiện An Toàn Gồm 7 Bước Chuẩn

Tuân thủ đúng quy trình không chỉ đảm bảo an toàn mà còn giúp tối ưu hóa hiệu quả công việc.

Bước 1: Nghiên cứu và Phân tích Bản vẽ Kỹ thuật: Nắm vững mọi yêu cầu về kích thước, dung sai, vật liệu và các chỉ tiêu kỹ thuật khác của chi tiết cần gia công.

Bước 2: Chuẩn bị Phôi, Dao cụ và Dụng cụ: Lựa chọn phôi có kích thước phù hợp, chọn dao tiện đúng loại và mài sắc bén. Chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ đo kiểm cần thiết như thước cặp, panme.

Bước 3: Gá đặt Phôi: Lắp phôi lên mâm cặp và siết chặt đều các chấu kẹp. Sử dụng đồng hồ so để kiểm tra và điều chỉnh độ đồng tâm của phôi, đảm bảo phôi không bị đảo khi quay.

Bước 4: Gá lắp Dao tiện: Đặt dao vào ổ dao, điều chỉnh cho mũi dao cao đúng tầm tâm của máy và siết chặt các bu lông hãm.

Bước 5: Cài đặt Thông số Gia công: Dựa trên vật liệu phôi và yêu cầu kỹ thuật, cài đặt tốc độ trục chính (vòng/phút) và bước tiến dao (mm/vòng) phù hợp trên máy.

Bước 6: Tiến hành Gia công: Bật máy và điều khiển dao cắt vào phôi. Luôn theo dõi liên tục quá trình cắt gọt, tưới dung dịch làm nguội đầy đủ.

Bước 7: Hoàn thành và Kiểm tra: Sau khi gia công xong, tắt máy, đợi máy dừng hẳn rồi mới tháo chi tiết. Tiến hành vệ sinh và dùng dụng cụ đo để kiểm tra lại kích thước sản phẩm.

Chia sẻ từ chuyên gia: Những sai lầm phổ biến người mới thường mắc phải

Qua nhiều năm làm việc, chúng tôi nhận thấy có những sai lầm lặp đi lặp lại ở những người mới vận hành, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn rất cao:

Siết phôi không đều lực: Nhiều người chỉ siết chặt một chấu kẹp và nới lỏng các chấu còn lại. Điều này khiến phôi bị lệch tâm, gây rung động mạnh khi quay và có thể văng ra bất cứ lúc nào. Kinh nghiệm: Luôn siết lực đều và tuần tự ở tất cả các chấu kẹp.

Chủ quan không dùng que gạt phoi: Phoi tiện, đặc biệt là phoi dây, rất sắc và nóng. Việc dùng tay trần để gạt phoi là hành động cực kỳ nguy hiểm, dễ gây bỏng và đứt tay.

Đo kiểm chi tiết khi máy chưa dừng hẳn: Vì muốn tiết kiệm thời gian, một số người đưa thước cặp vào đo khi mâm cặp vẫn đang quay chậm. Đây là sai lầm chết người, vì thước có thể bị cuốn vào máy, gây gãy thước và làm hỏng chi tiết.

Nhận Diện Các Tai Nạn Lao Động Máy Tiện Thường Gặp & Cách Phòng Tránh

Hiểu rõ các nguy cơ là cách tốt nhất để phòng tránh chúng. Dưới đây là những tai nạn phổ biến nhất:

Tai nạn do phoi bắn: Luôn đeo kính bảo hộ và đảm bảo tấm chắn phoi của máy luôn được sử dụng.

Tai nạn bị cuốn vào máy: Tuân thủ nghiêm ngặt nội quy về trang phục bảo hộ (gọn gàng, không găng tay vải, tóc búi gọn).

Tai nạn do chi tiết văng ra: Luôn siết chặt phôi, kiểm tra kỹ trước khi chạy và chọn tốc độ quay phù hợp.

Tai nạn do điện giật: Thường xuyên kiểm tra và bảo trì hệ thống điện của máy.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

Tại sao tuyệt đối không được đeo găng tay vải khi tiện?

Vì sợi vải của găng tay rất dễ bị các chi tiết quay (mâm cặp, trục chính, phôi) cuốn vào với tốc độ cực nhanh. Lực cuốn này mạnh đến mức có thể kéo cả bàn tay, thậm chí cả cánh tay của người vận hành vào máy, gây ra tai nạn thảm khốc.

Tần suất kiểm tra an toàn máy tiện định kỳ là bao lâu?

Hàng ngày: Người vận hành cần kiểm tra tổng thể trước mỗi ca làm việc (tấm chắn, nút dừng khẩn cấp).

Hàng tháng/quý: Bộ phận bảo trì cần kiểm tra chuyên sâu về hệ thống điện, cơ cấu truyền động và hệ thống bôi trơn.

Minh Triệu – Gia Công Cơ Khí Chính Xác & Tự Động Hóa Đặt An Toàn Lên Hàng Đầu

Tại Công ty TNHH Thương Mại Và Sản Xuất Minh Triệu, chúng tôi không chỉ là nhà cung cấp các giải pháp gia công cơ khí chính xác và tự động hóa hàng đầu, mà còn là một đơn vị luôn xem trọng sự an toàn của con người.

Mọi quy trình tại nhà máy Minh Triệu đều được kiểm soát chặt chẽ, tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn lao động như TCVN và hướng tới ISO 45001. Công nhân được đào tạo bài bản và trang bị đầy đủ phương tiện bảo hộ, nhằm đảm bảo một môi trường làm việc an toàn tuyệt đối. Chúng tôi tin rằng, chỉ khi người lao động được an toàn, họ mới có thể tạo ra những sản phẩm chất lượng tốt nhất.

Nếu quý khách hàng đang tìm kiếm một công ty gia công cơ khí chính xác uy tín, chuyên nghiệp và luôn đề cao sự an toàn, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn.

• Tên công ty: Công ty TNHH Thương Mại Và Sản Xuất Minh Triệu
• Nhà máy: Số 3, lô 5, Khu Công Nghiệp Lai Xá, Kim Chung, Hoài Đức, Hà Nội
• Văn phòng: 52/346 Thiên Lôi, Vĩnh Niệm, Lê Chân, Hải Phòng
• Hotline: +84 886 151 688
• Whatsapp: +84 886 151 688
• Line: +84 886 151 688
• Email: business@minhtrieu.vn

Kết luận

An toàn khi sử dụng máy tiện phụ thuộc hoàn toàn vào kiến thức và ý thức của người vận hành. Việc ghi nhớ các nội quy, tuân thủ nghiêm ngặt quy trình và nhận diện được các rủi ro tiềm ẩn là chìa khóa để bảo vệ chính bạn, đồng nghiệp và tài sản của doanh nghiệp. Hãy luôn đặt an toàn lên hàng đầu trong mọi công việc, bởi không có sản phẩm nào quý giá bằng sức khỏe và tính mạng con người.